Friday 25 October 2013

Газрын самрын нухаштай Kisses жигнэмэг



Орц:

* 1/2 стакан (113 гр) масло, өрөөний темпратурт
* 3/4 стакан (185 гр) газрын самрын нухаш (peanut butter)
* 1/3 стакан (70 гр) бор сахар
* 1/3 стакан цагаан сахар
* 1 ш том өндөг
* 1 амттаны халбага ваниллины охь
* 2 амны халбага сүү
* 1 1/2 стакан гурил
* 1 амттаны халбага хүнсний сода
* 1/2 амттаны халбага давс

Гадуур нь:

* 1/3 стакан нунтаг цагаан сахар

чимэглэхэд:

* 48 ш сүүтэй Kisses шоколад, задлаагүй

Бэлтгэх нь:

1. Тавцан дээр тостой цаас дэвсэж бэлтгэнэ. Зуухааа 190 градуст халааж бэлтгэнэ.
2. Томхон саванд маслоо нэмээд хөөсрүүлнэ. Газрын самрын нухаш, сахараа нэмээд хөөсөрч нийцтэл нь 2-3 минут хутгана. Өндгөө нэмээд нийцүүлэн хутгана.
3. Ваниллины охио нэмээд эцэст нь сүүгээ нэмнэ. Өөр нэгэн саванд гурил, сода, давсаа шигшиж бэлтгэнэ. Маслотой бэлдмэлдээрээ нэмж нийцүүлээд бэлэн болсон зуурмагаа гялгар уутанд ороон нэг цаг амраана.
4. Амарч нийцсэн зуурмагаа 50 тэнцүү хуваагаад тус бүрийг бөөрөнхийлөн алгаараа зөөлөн даран 2.5 см тойрог үүсгэнэ. Жигнэмэг бүрэээ 1/3 стакан нунтаг цагаан сахарт өнхрүүлэн бүрээд тостой цаас дэвсэж бэлтгэсэн тавцан дээр өрнө.
5. Жигнэмэгүүдээ шаргалтаж болтол нь 8-10 минут шараад гаргаж ирэн жигнэмэг халуун дээр нь жигнэмэг бүр дээр нэг шоколад шигтгэж өгнө.

Эх сурвалж

Tuesday 22 October 2013

Хүүхдийг хооллох

Эхний хоёр жил хүүхдийн өсөлт хамгийн хурднаар явагддаг. Өсөх хурдац, хоол шингээлт наснаас хамааран өөрчлөгддөг тул хүнсний хэрэгцээ ч гэсэн наснаас хамааран өөрчлөгдөнө. Эхний 6 сар эхийн сүүний үе болно. 6-9 сарууд шилжилтийн сарууд бөгөөд хатуу хүнсэнд дасах үе юм. 9-12 саруудад нярай нар маань томчуудын хоолонд дасаж эхэлнэ. 1-ээс дээш насныхан наснаасаа хамааран томчуудын хоолноос их бага хэмжээтэйгээр идэж болохуйц болдог.

0-12 сартай нярайд хэрэгтэй тэжээлүүд

Хооллолт, эрүүл мэнд хоёр, хоёр биенээсээ салашгүй ойлголтууд бөгөөд эрүүл тархи, эрүүл бие, эрүүл өсөлт бойжилтонд байнгын, зөв хооллолт маш чухал үүрэгтэй. Эрдэс, нүүрс ус, тос, уураг, витамин, ус зэрэг 6 бүлэгт хуваагдана. Эдгээр зургаан бүлэг биенээсээ маш их ялгаатай бөгөөд эхний хоёр жилд тэжээлд гарсан өөрчлөлт хүүхдийн өсөлт бойжилт, тархины үйл ажиллагаа цаашлаад зарим эрхтэний үйл ажиллагаанд согог үүсгэх магадлалтай.

Ус: 1 хүртэл насны хүүхдүүдийн өдөрийн усны хэрэгцээ 600-800мл, 1-5 насныханд 1000-1500мл, 5 -аас дээш насныханд 1500-2000мл байдаг гэж үздэг.

Уураг: Өсөж том болоход гол үүрэг гүйцэтгэдэг уураг сүү, сүү сүүн бүтээгдэхүүн, өндөг, загас, мах, буурцаг (soy beans), элдэв буудай (Grain), самар, lentil, вандуйд хамгийн ихээр агуулагддаг.

Нүүрс ус: Энергийн эх үүсвэр нүүрс усыг хүний бие мах бодь үйлдвэрлэдэггүй тул заавал хүнсээр дамжуулан авдаг. Хангалтгүй тохиолдолд хүний бие, биед нөөцлөгдсөн өөх тос болон уурагыг хэрэглэдэг бол хэт ихдсэн тохиолдолд өөх болон хуримтлагдан таргалалт үүсгэдэг. Сүү, элдэв буудай, жимс, ногоо, цардуул нүүрс усны эх үүсвэрүүд байдаг.

Өөх тос: Өөх тосны багадалт турах, өлсөж буй мэт санагдах, арьс хуурайших, арьс зузаарах магадгүй гуужих зэрэг сөрөг үр дагавартай. Хэт ихдэхээр таргалалт үүсдэг. Өөх тосны эх үүсвэр нь мөн сүү сүүн бүтээгдэхүүнүүд, өндөг, загас, мах, бяслаг, эрдэнэшиш, наранцэцгийн г.м ургамалын гаралтай тосууд байдаг. Өөх тос хүний биед энергийн эх үүсвэрээс гадна уураг шиг эд эс бүтээгч үүрэг гүйцэтгэнэ. Зарим төрлийн витаминийг шингээхийн тулд биед өөх тос бас хэрэгтэй байдаг.

Эрдэс: Кальц, магнезиум, фосфор зэрэг зарим минерал шүд болон ясны бүтцэд чухал байдаг бөгөөд төмөр, йод, чинко, зэс, кром, манганез, селениум, молибдин, кобалт, флор, никел зэрэг бусад минералууд хүний биед их хэмжээний үүрэг гүйцэтгэдэг. Бага хэмжээгээр баьвал зохих эдгээр минералууд хүний биед дутагдах аваас элдэв гажигийн эх үүсвэр болдог.

Витамин: Витаминийг хүний бие мах бодь үйлдвэрлэж чаддаггүй тул хүн витаминыхаа хэрэгцээг хүнс тэжээлийн замаар хангадаг. A, B, C, D, E мөн K витаминууд хамгийн чухал витаминд тооцогддог.

A витамин: загас, элэг, өндөг, сүү, масло, жүрж, нимбэг, ногоон навчит ургамалуудад агуулагддаг.
B витамин: элэг, мах, сүү, ширхэгтэй буудайнууд, ногоон өнгөтэй ногоонуудад хамгийн ихээр агуулагддаг.
C витамин: нимбэг, жүрж, greyfurt, улаан лооль, байцаа, төмс, эхийн сүүнд хамгийн ихээр агуулагддаг.
D витамин: загас. өндөгний шар, элгэнд хамгийн ихээр агуулагддаг.
E витамин: ширхэгтэй буудай, шингэн тос, сүү, буурцаг (soy bean), манжинд хамгийн ихээр агуулагддаг.
K витамин: сүү, ногоон навчит ногоонууд, элгэнд хамгийн ихээр агуулагддаг.

Mother&Baby - Çocuk sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Hatice Karaböcüoğlu

Thursday 17 October 2013

Баянбүрд хөлдөөсөн тараг (Desert Oasis frozen yogurt)


Орц:
 
* 1/3 стакан үрийг нь аваад жижиглэн хэрчсэн, хатаасан dates
* 2/3 стакан зөгийн бал
* 1/3 стакан ширгээсэн сүү (evaporated milk)
* 1 амны халбага желатин, дэвтээсэн (unflavored gelatin)
* 2 стакан тараг

Бэлтгэх нь:
  1. Зөгийн балаа жижиглэн хэрчсэн хатаасан жимстэйгээ холино.
  2. Сүүгээ жижиг саванд хийсэн багатай устай савны дээр устай савнаас арай томхон саванд хийн суулгаад халаана. Сүүн дээрээ желатин, зөгийн бал жимсний холимогоо нэмээд нийцүүлж хутгана.
  3. Сүүний бэлдмэлээ нийцээд ирэхээр гал дээрээс аваад хөргөөд таргаа нэмнэ. Хөлдөөгчинд 1 цаг амраагаад гаргаж ирэн зайрмагны машинд хийн зааврын дагуу ажиллуулан хөлдөөсөн тараг бэлтгэнэ.

Thursday 10 October 2013

Жүржийн чанамал

Орц:

* 1 кг жүрж
* 1 кг сахар
* тал нимбэгний шүүс

Бэлтгэх нь:

  1. Жүржээ сайтар угаагаад арилгаад хальсийг нимгэлэн хэрчинэ. Нимгэн хэрчих тусмаа сайн тул нарийхан хутган ашиглан нимгэн нимгэн хэрөихийг хичээгээрэй.
  2. Нимгэлэн хэрчсэн хальсаа нэг савад хийгээд ус нэмнэ. Галлаад 20 минут буцалгаад шүүнэ.
  3. Шүүсэн хальсан дээрээ хүйтэн ус нэмээд хонуулна.
  4. Зөөлөн эдээ жижиглэн хэрчээд сахартай үелүүлэн байрлуулаан мөн хонуулна.
  5. Маргааш нь хальсныхаа усыг шүүгээд сахар жүржтэй сав руугаа хийнэ. Гал дээр тавиад буцлангуут галаа багасган 20-30 зөөлөн гал дээр буцалгана.
  6. Жүржийн чанамлаа гал дээрээс авахаасаа өмнөхөн нимбэгний шүүсээ нэмээд 1-2 минут буцалгаад хөргөөд ариутгасан шилэн саванд хийн хөргөгчинд хадгална.

Monday 7 October 2013

Маскарпоне бяслагны кремтэй луувангийн бялуу

Carrot cake with lime mascarpone icing
Лайм (далдуу модны жимс), маскарпоне бяслагны кремтэй луувангийн бялуу

Орц: 8-10 порц


* 285 гр тасалгааны хэмтэй, давсгүй масло
* 285 гр бор сахар
* 5 ширхэг шар, цагааныг нь ялгасан том өндөг
* 1 ширхэг жүржийн шүүс, үрсэн хальс
* 170 гр шигшсэн өөрөө исгэгчтэй гурил
* Хоолны халбагаар бага зэрэг овоолсон исгэгч буюу хөөлгөгч нунтаг
* 115 гр нунтаг (almond) буйлсны самар
* 115 гр хагалж цэвэрлээд жижиглэсэн хушга
*Атга хушга (чимэглэхэд зориулсан)
* Циннамон (xалбага дүүрэн овоолсон нунтаг)
* Башир цэцэг (чимх нунтаг- cloves)
* Задь (чимх нунтаг- nutmeg)
* Цагаан гаа (хагас халбага)
* 265 гр цэвэрлэж үрсэн лууван
* Нуурын давс

Лайм маскарпоне крем:

* 115 гр маскарпоне бяслаг ( Италийн нэгэн төрлийн зөөлөн шингэн бяслаг бөгөөд үүнийг маш өтгөн тослог зөөхийгөөр орлуулж болно)
* 225 гр тослог ихтэй крем бяслаг (бидний талхан дээр түрхэж иддэг- cheese cream)
* 85 гр нунтаг мөсөн чихэр
* 2 ширхэг лайм-ны шүүс ба түүний үрсэн хальс
(лайм - Lime-хэлбэр, бүтцийн хувьд лемонтой ижил боловч илүү исгэлэн, өвөрмөц амттай, цитрусын төрлийн ногоон өнгөтэй жимс,)
Энэхүү луувангийн бялуу нь маскарпоне кремний өвөрмөц амтнаас шалтгаалж, луувангийн бусад бялуунаас илүү амттай мэт санагддаг.

Бэлтгэх нь
  1. 180С хэм хүртэл халаасан шарах зууханд тос нэвчдэггүй цаас дэвссэн 22см шоо дөрвөлжин эсвэл дугуй хэвээ хийж халаана. 
  2. Масло, нунтаг мөсөн чихэр хоёроо хольж цайрч хөөтөл нь хутгаад зуурмагтаа өндөгний шарыг нэг нэгээр нь цувуулан хийж хутгаад, дараагаар нь бэлдсэн жүржийн шүүс, үрсэн хальс хоёроо нэмнэ. Ингээд шигшсэн гурил, хөөлгөгч нунтгаа бага багаар хийж хутгаад, хамгийн сүүлд нунтаг самар, амтлагч, лууван зэргээ нэмж, дахин сайтар хольж хутгана.
  3. Өөр саванд өндөгний цагааныг чимх давстай хөөсөртөл нь хутгаад дээр бэлдсэн бялууны зуурмагтаа бага багаар хийж хутгана. 
  4. Урьдчилан бэлдсэн хэвэндээ бэлэн болсон зуурмагаа хийгээд алтан шаргал өнгөтэй болтол нь 50 минут орчим жигнэсний дараа болсон эсэхийг шүдний чигчлүүрээр хатган шалгаарай. 5 хормын дараа чигчлүүрээ авахад цэвэрхэн гарч ирж байвал болсон гэсэн үг. Хэрэв зуурмаг бага зэрэг наалдсан байвал дахин хэдэн минут жигнээд, кексээ хэвэн дотор нь 10 минут хэртэй байлгаж хөргөсний дараагаар төмрөн торон дээр хөмрөөд, кексээ дор хаяж нэг цаг хөдөлгөлгүй хөргөөрэй.
  5. Кремнийхээ орцыг бүгдийг нь хольж сайтар хутгаад бялууныхаа дээр асгаж түрхэнэ. Ингээд бэлдэж жижиглэсэн хушгаа дээрээс нь цацаад бялуу бэлэн болно. 
Эх сурвалж

Friday 4 October 2013

Aaрцтай пирог (quark pie)

Сууринд

* 200 гр жигнэмэг, нунтагласан
* масло, хайлуулсан

Шанзанд

* 500 гр аарц
* 2 ш өндөг
* 1 амттаны халбага ваниллины охь эсвэл нэг уут ваниллины сахар
* 100 гр элсэн сахар
* 150 гр цөцгий

Бэлтгэх нь:
  1. Жигнэмэгээ хайлуулсан маслотойгоо холиод хэвэндээ зулж өгнө. Хөргөгчинд хийн 30 минут царцаана.
  2. Аарц, өндөг, ваниллин, сахараа холиж хутгаад эцэст нь цөцгийгөө нэмж нийцүүлнэ. Бэлтгээд царцаасан суурин дээрээ нэмээд 180 градуст халаасан зууханд хийн 30 минут болгоно.

Tuesday 1 October 2013

Шингэн гүзээлзгэнэ (strawberry coulis)

Орц:

* 2 стакан гүзээлзгэнэ
* 2 амны халбага сахар
* 1 аттаны халбага нимбэгний шүүс

Бэлтгэх нь:
  1. Гүзээлзгэнэ угаагаад ногоон хэсгийг хутгаар авч цэвэрлэнэ. Цэвэрлэсэн гүзээзгэнүүдээ дөрөв хуваагаад гал тогооны роботонд хийн сахар нимбэгний шүүсээ нэмээд нухаж бэлтгэнэ. Ингэж бэлтгэсэн шингэн гүзээлзгэнийг шүүж ариутгасан шилэн саванд хийн хадгална. Гүзээлзгэниь соусыг зайрмаг, панкэк, бялуу, кекс, ваффл зэрэгт соус маягаар хэрэглэж болно.