Зөгийн балны увдисууд

Зөгийн балны талаар ерөнхий ойлголт.

Зөгий нь цэцгээс цуглуулсан балыг биедээ шилжүүлэн ферментжүүлж задлан үүрэндээ хадгалдаг. Зөгийн үүр нь 35℃ температуртай байдаг бөгөөд ажилчин зөгийнүүд үүрэн доторх агаарыг үргэлж сольж цэвэршүүлж байдаг тул ус нь ууршиж, чихэрлэгийн хэмжээ 80%-д хүрнэ. Найрлагад нь глюкоз, фруктозоос гадна янз бүрийн витамин, эрдэс, амин хүчлүүд агуулагддаг. 1кг нь 2940 ккал хүрэх тун өндөр илчлэгтэй.

Зөгийн бал нь бага температурт талстжидаг. Энэхүү талстжисан хэсэг нь глюкоз, талстжаагүй үлдсэн хэсэг нь фруктоз байдаг. Халаахад буцаж анхны байдалдаа ордог бөгөөд чанар нь алдагддаггүй.

Зөгийн бал нь цэцгийн төрлөөс хамаарч амт, өнгө, үнэр, найрлага нь ялгаатай байдаг.

* Лянхуа
o Бүдэг өнгөтэй, хурц үнэргүй.

* Хар хуайс (Ерөнхийдөө хар хуайсны балыг хуайсны бал хэмээн зардаг байна)
o Бүдэг хүрэн өнгөтэй, амт үнэрийн хувьд лянхуа цэцгийнхтэй ойролцоо.

* Бэрсрүүт жүрж
o Сүүлийн жилүүдэд бэрсрүүт жүрж буюу мандарины тоос хүртээхэд зөгийг ашиглах нь өссөнтэй холбоотойгоор үйлдвэрлэл нь өсч буй. Нимбэгэрхүү үнэртэй.

* Хошоонгор
o Дэлхийд хамгийн их хэмжээгээр үйлдвэрлэгддэг. Хурц чихэрлэг үнэртэй боловч амт нь сул.

* Сагаг
o Төмөр ихээр агуулдаг тул хүрэн элсэн чихэртэй төстэй амттай, өвөрмөц үнэртэй. Хар хүрэн өнгөтэй. Цус багадалтад сайн гэгддэг.

* Туулайн бөөр
o Гашуувтар, исгэлэндүү амттай. Европт их дэлгэрсэн.


Цэвэр балыг хурц vрэвсэлт бараг бvх євчинд хэрэглэхийн сацуу зvрхний бvх эмгэг, доголдолд ач тусаа єгдєг байна. Мєн нян устгах, єсєлт хєгжилтийг нь зогсоох єндєр чанартай учраас шарх шалбархай, хєлдєх, тvлэгдэх арьсны болон мєєгєнцрийн євчнvvдэд хэрэглэдэг. Эртний ном сударт зєгийн балын эрvvл ахуйн таван ашиг тустай чанарыг "халууныг арилгана, дотор засна, хор тайлна, хатсаныг чийглэнэ, євдєхийг зогсооно" хэмээн тодорхойлсон байдаг. Энэтхэгчvvд зєгийн балыг хєгшрєлтийн эсрэг эм болгон хэрэглэдэг байна.

Худалдаанд гарч байгаа олон тєрлийн балны хуурамч эсэхийг таних тийм ч амар биш. Ингээд танд цэвэр зєгийн балыг хэрхэн таних талаар зєвлєе.

Муу бал бол: -хэт чийгшилтэй байх, харлах, исэх, хєєсрєх.

- Зєгийн балны гадарга дээр толбо, хээ угалз гарсан байх, зузаан цагаан давхарга үүсэх эсвэл бараан шингэн тунарч байдаг. Зєгийн балыг цэвэр эсэхийг шалгахдаа усанд уусгаж vзнэ. Усанд уусгахад тунадасгvй байвал цэвэр байна. Харин хоолны цуу /уксус/ дусаахад уур гарч байвал цэвэр байж чаддаггvй. Харин зєгийн балыг гэрэлтэй, дулаан газар байлгавал ашигтай бодисоо алддаг тул хадгалалт чухал шvv. Мєн балыг хэт халуун ус буюу сvvнд хийж уусгах нь тvvнд агуулагдах амин дэмvvдийг устгадаг тул бvлээн ус, сvvнд найруулж уугаарай. Яг цэвэр зєгийн баланд хvний бие махбодид ашигтай олон бодис байдаг.

- Зєгийн баланд агуулагддаг фитонцид хэмээх тустай бодис нь нян устгахаас гадна хоолойны ангина, буйлны vрэвсэл, яр шарх, арьсны євчнийг анагаахад тустай.
- Эмэн хvрэн, зєєлєн цагаан, далийн єнгєтэй зєгийн балыг бактерийн эсрэг бодис хамгийн их агуулдаг.
- Зєгийн бал нь бие организ¬мын бодисын солилцоог идэвхжvvлж, хоол боловсруулалтыг сайжруулдаг. Мєн зєгийн бал нь ходоодны шархыг анагаах, илvvдэл жинг багасгахад нєлєєтэй.
- Уураг, нvvрс ус, органик хvчил, фермент, микро элемент болон витамины хосгvй найрлага нь арьс болон салст бvрхэвчийн эд эсийг тэжээх, сэргээх vйлчилгээтэй.

Элэг цєсний vрэвслийг анагаана.
Єлєн элгєн дээр зєгийн балтай буцалсан ус ууж заншвал элэгний vйл ажиллагаа хэвийн болж, vрэвслийг анагаана. Зєгийн бал нь нvvрс усны асар єндєр агууламжтай хvнс тэжээлийн онц чухал хэрэглэгдэхvvн юм.
Амны хєндийг цэвэрлэж, шvд цайруулдаг
Зєгийн балны уусмалаар хоолой амаа тогтмол зайлвал амны хєндийг бvхэлд нь цэвэрлэдэг. Мєн шvдийг хамгаалан цайруулахаас гадна 20-35 грамм цэвэр балыг ундаа маягаар хэрэглэвэл элдэв vрэвслээс сэргийлнэ.

Хоол боловсруулалтыг сайжруулдаг.
Зєгийн балны 2-3 хувийн уусмалыг хоолонд хольж хэрэглэхэд хоол боловсруулах эрхтэнvvдийн гэм анагаагдана.
Нойргvйдлийг анагаана
Унтахын ємнє аяга бvлээн ус буюу сvvнд нэг хоолны халбага цэвэр зєгийн бал хутгаж ууна. Тайвширч, гvн нойрсохоос гадна гэдэсний vйл ажиллагаа сайжирна.

Ханиалгыг дарна.
Нохойн хошууны жимсний нунтаг, vхрийн нvд, бєєрєлзгєнє, зєгийн бал дєрвийг туе бvр нэг хоолны халбагыг нийлvvлж дээр нь 100 мл буцалсан ус хийж 15 минут байлгадаг. Єдєрт гурван удаа хоолны ємнє хагас аягаар ууна. Зєгийн бал, нухсан сармис хоёрыг 1:1 харьцаатайгаар найруулж хоолны халбагаар усаар даруулж унтахдаа уудаг.

Судасны хатууралт.
Сонгины шvvсийг шахаж зєгийн балтай тэнцvv хэмжээгээр хольж сайтар хутгаад устай саванд дvрж зєєлєн халаагаад хоолны халбагаар єдєрт гурван удаа ууна. Хоолны ємнє эсвэл дараа нь хэрэглэдэг. Ингэж заншвал судасны хатуурлын зовлон vзэхгvй.

Єтгєн хаталтыг дарна.
Жимс ногоо тогтмол хэрэглэдэггvй, голдуу цагаан гурил, мах иддэг хvний єтгєн байнга хатаж, улмаар бvх бие махбодио хордуулдаг. Тэгвэл єтгєн хатдаг хvмvvс, єглєє, оройд аяга бvлээн усанд нэг хоолны халбага зєгийн бал уусгаж ууж заншвал зохилтой.

Ходоодны шархыг нэмэхгvй.
Ходоодны шарх үүссэн vед євдєлт маш хvчтэй євддєг бєгєєд юу ч идэж болохгvйгээр гороож євдєх мєртлєє удаан хугацаагаар хоосон байснаас гол харлах нь бий. Ходоодны шархыг газар авахуулахгvй байх шид зєгийн баланд бий. Орой нэг аяга бvлээн усанд нэг хоолны халбага зєгийн бал хийгээд хутгалгvй хонуулна. Єглєє єлєн элгэн дээрээ хонуулсан зєгийн балаа хутгаад ууна.

Толгойн євчинд тустай.
Толгой євдєх нь айж цочих, сэтгэлийн хєдєлгєєн, тайван бус байдал, нар салхинд цохиулах, ханиад томуу хvрэх, даарч хєрєх зэрэг олон зvйлээс шалтгаалдаг. Толгойн євчнvvдээс хамгийн зовиуртай нь тархины мигрень юм. Энэ нь толгойн нэг тал руу хvчтэй євдєх, хоёроос дєрвєн цаг заримдаа хэдэн єдєр ч дараалан vргэлжилж, хатгуулан євдєлт єгєх нь бий. Тархины мигрень євчтэй хvмvvс євчин намдаах тусгай бэлдмэл хэрэглэхээс гадна зєгийн бал, балтай найруулсан бэлдмэл хэрэглэвэл тус болно. Хоол идэх vедээ цайны нэг халбага бал хэрэглэж байвал цагийн дараа толгой євдєхєє болино. Мєн зєгийн балыг зарим ургамлын ханд, жимстэй найруулан хэрэглэх нь vр дvнтэй.

- Хамба шарилж, буурцагт ургамлын навчийг хооронд нь сайтар холиод тэдгээрээс хоолны дєрвєн халбагыг аяга халуун усанд хийж хандална. Орой унтахын ємнє 100 гр-ыг хоолны халбагыг балтай холин найруулж уухад сайн.


mn.wikipedia.org
мэдээлэл.мн-ээс авав.