Америкийн "Washington Profile" сэтгvvл хvн тєрєлхтний гол хэрэглээ болох хоол хvнс нь хэдий vеэс бидний амьдралд хэрэглэгдэх болсон тvvхийг танилцуулсан байна.
* Хvvхэд байтугай том хvн амтархан иддэг зайрмагийг МЭ 62 онд Эртний Ромын император Неронд зориулан жимсний шvvсийг мєс болтол нь хєлдєєж анх хийжээ. Харин МЭ 600 онд Хятадууд єнєєх жимсний хєлдєєсєн шvvсэнд сvv хийх болсон байна. 1769 онд Францад мєхєолдсийг орчин vеийн хэлбэртэйгээр анх vйлдвэрлэж, 1904 онд Америкт вафильтай аяган гадаргуутай зайрмаг гарах болжээ.
* МЭӨ 10000 жилийн тэртээ талх, шар айраг, 1568 онд шилтэй шар айраг, МЭӨ 1500 шоколадыг бvтээж, 1849 онд дєрвєлжин хэлбэртэйгээр, 1875 оноос сvvтэйгээр хийж эхлэв.
* МЭӨ 1000 жилийн тэртээ давсалсан єргєст хэмх, МЭӨ 700 онд кахва буюу "нойр vргээгч" хэмээх цайг ургамлаас бэлдэх болсон нь одоо бидний уух дуртай кофе юм. Харин тус цайнд /кофе/ сvv, элсэн чихэрийг Австричууд анх хийх болсон байна.
* МЭӨ 500 онд хиам, зайдас, 1367 онд бяслагтай гоймон хvнсний жоронд бvртгэгдэж, 1819 онд шпагетти, МЭӨ 55 онд гич /горчиц/ , МЭ I зуунд пиццаг анх зохиож, одоогийн бидний идэж заншсан дугуй хэлбэртэйгээр 1879 оноос хийх болсон юм.
* МЭ I зуунд Японы цагаан будааны бємбєлєг, VП зуунд Солонгос "ким чи", XIII зуунд вафли, 1411 онд Голландын нэрт "Рокфор" бяслаг, 1487 онд буюу Кристофер Колумб Америк тивийг нээхээс таван жилийн ємнє зайдастай талх буюу "HOT DOG"-ийг анх зохиожээ. Тухайн vед амны алчуурын талаар сайн мэддэггvй байсан тул тостой, халуун зайдсыг талханд хавчуулж идэх санаа тєрсєн гэнэ.
* 1495 онд мармелад, 1455 онд Европод хамгийн анх улаан лоолийг хэрэглэж эхэлсэн ажээ.
* 1621 онд эрдэнэшиш шарах "попкорн" технологийг зохиосон боловч XX зууны эхээр кинотеатр байгуулагдаж эхэлснээр єргєн хэрэглэгдэх болсон байна.
* 1680 онд тємсийг шарах санааг бодож олжээ. Шарсан тємс нь єнєєг хvртэл дэлхийн бvх орны тvргэн хоолны газрын цэсний гол хоол болоод байгаа билээ.
* Хvнсний тvvхэнд кетчупыг ХVII зуунд Хятадууд зохиосон гэж тэмдэглэгдсэн байдаг бєгєєд хамгийн сонирхолтой нь жоронд нь улаан лооль ордоггvй байсан гэнэ. Америкийн "Хайнз" компани 1876 онд кетчупыг vйлдвэрлэн гаргаж эхэлсэн байна.
* 1756 онд майонез, 1784 онд эрдэмтэд нимбэгний хvчлийг гарган авч хийжvvлсэн усанд хийж амт оруулан "нимбэг-лемон" буюу лемонад хэмээх ундааны тєрлийг гарган авсан юм.
* 1886 онд Кока Кола, 1898 онд Пепси Кола, 1810 онд цэргийн хvнсний нєєцєд зориулан лаазалсан бvтээгдэхvvн гаргажээ. 1813 онд анх лаазалсан бvтээгдэхvvний vйлдвэр байгуулагдаж тухайн vед гap аргаар хийдэг байв.
* 1845 онд цэлцэгнvvр, 1848 онд бохийг зохиосон бєгєєд 1869 онд Америкт бохины анхны патентыг авсан байдаг. Харин 1871 онд бохь vйлдвэрлэдэг машин зохион бvтээсэн ажээ.
* 1853 онд тємсний "чипс"-ийг зохиох гайхамшигт санаа тєрсєн юм. Тухайн vед тємєр замын магнат гэгдэх Америкийн тэрбумтан Корнелиус Вандербильт "George Crum" зочид буудалд буудалласан аж. Vдийн зоогны шарсан тємсийг хэтэрхий бvдvvн хэрчсэн байна хэмээн баян vйлчлvvлэгч уурласанд тус буудлын Ерєнхий тогооч Спрингс Жорж алдаагаа засахын тулд тємсийг маш нарийн дугуй хэлбэртэйгээр хэрчиж тосонд давслан шарсан байна. Мэдээж хэрэг vйлчлvvлэгч сэтгэл хангалуун vлдсэн ажээ.
* "Гамбургер"-ын түүх жаахан маргаантай байдаг. 1855 онд Украйнчууд vхрийн махыг нарийхан, далбагар хэлбэртэйгээр зvсч талхны завсар хавчуулж иддэг байсан нь гамбургер-ын суурийг тависан гэж зарим нь үздэг байна. Зарим нь Чарли Негрин 15 настайдаа тосгоны баяр дээр зарах гэж анх зохиосон гэдэг бол зарим нь Огайо мужийн оршин суугч Френк Менчез єєрийн фермерийн ажилчдаа цатгахын тулд ийм хоолыг зохиосон гэдэгт итгэдэг. Гэсэн ч "White Castle Hamburger" / Гамбургерын цагаан ордон/ хэмээх тvргэн хоолны газрын сvлжээний эзэн Уолтер Андерсоныг "Гамбургер"-ын эцэг хэмээдэг байна.
* 1924 онд хагас бэлэн бvтээгдэхvvнvvдийг vйлдвэрлэх болов.
Эх сурвалж: Өнөөдрийн Монгол
No comments:
Post a Comment